MESJASZE
Aneta Groszyńska, Jan Czapliński, Marcin Kącki

PREMIERA

MESJASZE (albo skoro nie zostało nam już nic do wierzenia, to czy wolno nam podważać coś, w co na nowo moglibyśmy uwierzyć?)

reżyseria: ANETA GROSZYŃSKA
dramaturgia: JAN CZAPLIŃSKI, MARCIN KĄCKI

W połowie XIX wieku, po klęsce powstania listopadowego, polscy emigranci we Francji zawiązują Koło Sprawy Bożej – dziwną religijno-narodową sektę. Wierzą, że Andrzej Towiański jest nowym wcieleniem Chrystusa, a oni jego apostołami. Członkami sekty są m.in. Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki – czołowi twórcy polskiego romantyzmu. Bezsilni wobec dziejącej się na ich oczach historii, przekuwają frustrację bezpaństwowców w religijną filozofię. Spektakl Mesjasze (albo skoro nie zostało nam już nic do wierzenia, to czy wolno nam podważać coś, w co na nowo moglibyśmy uwierzyć?) inspirowany jest nagrodzoną Angelusem powieścią Györgiego Spiró Mesjasze. Książka węgierskiego pisarza ukazała się w języku polskim w 2009 roku (przeł. Elżbieta Cygielska), wzbudzając wiele kontrowersji. Jest tragikomiczną fantazją, montażem źródeł i historyczną rozprawą o polskiej duszy w jednym. Przedstawienie w reżyserii Anety Groszyńskiej powstaje w obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Jest koprodukcją Malta Festival Poznań i Teatru Zagłębia w Sosnowcu.

Nie jest to spektakl historyczny. Historia rozgrywa się gdzieś w naszej wyobraźni, w naszym stosunku do wtedy i do dzisiaj, dzieje się tak naprawdę w jakimś naszym polskim krwioobiegu. U Spiró jest taki cytat, który jest punktem wyjścia dla tego, co tworzymy na scenie jako grupa: „fanatyzm to jest rozpacz, która zamienia się w ślepotę”. Punktem wyjścia na pewno jest dla nas ten stan rozpadu, rozpaczy, jakiejś takiej niemocy, która zostaje przetworzona w szaleństwo.

ANETA GROSZYŃSKA, materiały Malta Festival Poznań

Książka Spiró to z jednej strony zapis naszej niezłomności, bohaterstwa i wiecznej potrzeby szukania wolności, ale z drugiej strony to jest fascynacja, jaką odczuwał Spiró, kiedy zgłębiał te materiały. Czy to jest studium szaleństwa, czy to jest studium jakiegoś zachowania społecznego, które dla innych może być inspiracją. Z tych otwartych pytań rodzi się początek naszej przygody.

MARCIN KĄCKI, materiały Malta Festival Poznań

W Spiró jest jakiś rodzaj podziwu dla polskiej, duchowo-religijnej aktywności. Dostajemy od niego ciekawą, nową perspektywę człowieka, który patrzy na nas zewnątrz i być może zauważa zupełnie nieoczywiste dla nas rzeczy. Dzięki dystansowi patrzy na nas w bardziej ludzki sposób.

ANETA GROSZYŃSKA w rozmowie z Barbarą Marcinik, Trójka pod Księżycem, Program III Polskiego Radia, 6.04.2018
 

ANETA GROSZYŃSKA

Od 2017 roku kierowniczka artystyczna Teatru Zagłębia Sosnowiec. Absolwentka Wydziału Reżyserii i Wydziału Wiedzy o Teatrze na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie oraz Akademii Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. Reżyserowała w Starym Teatrze i w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, w Teatrze Powszechnym w Warszawie, Teatrze Nowym w Łodzi, Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu. Stale współpracuje z Klubem Komediowym w Warszawie. Do najgłośniejszych jej spektakli należą Zapolska Superstar (czyli jak przegrywać, żeby wygrać) i Sienkiewicz Superstar (czyli zupełnie spóźniona anegdota biograficzna na chwalebną okazję stulecia odzyskania niepodległości).

JAN CZAPLIŃSKI

Dramaturg, dramatopisarz, tłumacz. Studiował na Wydziale Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. W teatrze współpracował m.in. z Anetą Groszyńską (Zapolska Superstar, Głód), Eweliną Marciniak (Księgi Jakubowe, Mapa i terytorium, Bzik. Ostatnia minuta), Radosławem Rychcikiem (Łysek z pokładu Idy, Dwunastu gniewnych ludzi), Magdaleną Miklasz (Avenue Q), Piotrem Ratajczakiem (Bohater roku, Szewcy, Piszczyk). Dwie z jego sztuk, Piszczyk (współautor z Piotrem Rowickim) i Zapolska Superstar, znalazły się w finale Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.